W październiku 2020 Instytut Rybactwa Śródlądowego z Olsztyna przedstawił wyniki końcowe z monitoringu przepławki przy EW Kamienna prowadzonego z wykorzystaniem „skanera”.
Zadanie było realizowane przy pomocy licznika (skanera) ryb Riverwatcher produkcji islandzkiej firmy VAKI Aquaculture Systems Ltd., umieszczonego w szczelinie wyjściowej przepławki. Licznik ryb Riverwatcher wykorzystuje metodę skanowania podczerwienią. Składa się z dwóch płyt 20 na 60 cm, zamocowanych w ramie w odległości 40 cm od siebie. Na jednej płycie znajdują się diody emitujące wiązki podczerwonego światła odbierane na drugiej płycie. Przepływający obiekt (ryba) przecina tę sieć i na tej podstawie powstaje jego sylwetka; ponieważ są dwa równoległe rzędy diod i odbiorników, są też dwie sylwetki dla każdego obiektu. Przedłużeniem licznika jest stalowy tunel o długości 1,05 m. W nim umieszczona jest kamera oraz oświetlenie „dzienne” lub podczerwone. Urządzenie rejestrujące zapisuje każdy przemieszczający się obiekt wraz z dokładnym czasem zdarzenia, kierunkiem i prędkością ruchu oraz wysokością obiektu; jego długość obliczana jest z wysokości i zadanego przez użytkownika stosunku długości do wysokości. Do każdego zapisu dołączany jest krótki film. Minimalna wysokość wiarygodnie rejestrowanych obiektów wynosi według producenta 40 mm (http://www.riverwatcher.is/). Dodatkowo licznik co trzy godziny mierzy i zapisuje temperaturę wody.
Licznik po raz pierwszy próbnie został uruchomiony we wrześniu 2019 r., jednakże pełna analiza przepływających przez przepławkę ryb prowadzona była w okresie od 7 października 2019 r. do 7 października 2020 r. W początkowym okresie jesienią 2019 roku, pracę licznika i przepławki zakłócał bardzo intensywny spływ obumierającej roślinności wodnej i liści. Problem ten został rozwiązany w grudniu. Ponadto z powodu awarii licznik nie pracował w okresie od 11 do 26 maja 2020 r. oraz od 1 do 14 lipca 2020r.
W badanym okresie licznik zarejestrował 822 ryby: 640 z nich przepłynęło w górę i 182 – w dół. Reprezentowały one 20 gatunków. Najliczniejsze były certy, klenie i płocie. Stwierdzono dwa główne okresy migracji ryb przez przepławkę: jesienny, ze szczytem w październiku, związany z ochładzaniem się wody, w którym rejestrowały się głównie ryby łososiowate jesiennego tarła (pstrąg potokowy, łosoś, troć) oraz certy i płocie, oraz wiosenny, ze szczytem w kwietniu-czerwcu, w czasie ogrzewania się wody, w którym migrowały głównie certy i klenie.
W badaniach przeprowadzonych przy użyciu licznika Vaki w starej przepławce (przed przebudową) na stopniu Kamienna w latach 2008-10 (Dębowski i Gancarczyk 2013), zarejestrowano w ciągu dwóch lat tylko 150 ryb przepływających w górę. Znacznie mniej niż w omawianym badaniu, które trwało tylko jeden rok. Uzyskane wyniki wskazują na znaczną poprawę warunków migracji ryb, odtworzenie łączności pomiędzy ichtiofauną powyżej i poniżej badanej przegrody, zwiększenie efektywnych wielkości populacji ryb potamodromicznych oraz zasięgu występowania ryb wędrownych.
Uzyskane w czasie monitoringu wyniki poszerzyły naszą znajomość ichtiofauny środkowego biegu Drawy. Okazało się, że Drawą nadal migruje niewielka anadromiczna populacja certy nie stwierdzanej na tym odcinku rzeki od kilkudziesięciu lat, ma miejsce katadromiczna wędrówka węgorza, a w dół rzeki spływają nieduże sumy, dotąd tutaj nie odnotowane (Czerniawski i in. 2016, Dębowski i Bernaś 2017).
Pełna treść raportu dostępna jest w zakładce Raporty z realizacji.
Pomimo zakończenia monitoringu przepławki przez Instytut Rybactwa Śródlądowego z Olsztyna, urządzenie zamontowane w przepławce umożliwia stałe, bieżące monitorowane gatunków pokonujących obiekt, o czym świadczą jego zapisy z ostatniego okresu.
Poniżej publikujemy kilka filmów gatunków zanotowanych w grudniu 2020.
