W dniach 12-17 czerwca 2016 roku odbył się wyjazd studyjny w celu zlustrowania miejsc występowania rdestniczki gęstej Groenlandia densa, przeprowadzenia siedliskowo-populacyjnych badań terenowych oraz pobrania próbek do badań genetycznych w ramach projektu LIFEDrawaPL.
Celem wyjazdu było także poznanie możliwie szerokiego spektrum zmienności ekologiczno-siedliskowej stanowisk rdestniczki gęstej.
Wyjazd ten, w połączeniu z zeszłoroczną lustracją stanowisk w Niemczech północnych i zachodnich (http://drawalifeplus.rdos.szczecin.pl/wyjazd-studyjny-do-niemiec-w-poszukiwaniu-rdestniczki-gestej-w-dniach-12-16-pazdziernika-2015//) pozwolił uzupełnić lukę w posiadanej wiedzy na temat zmienności i ekologii gatunku, był także doskonałą okazją weryfikacji danych literaturowych w kontekście występowania tego taksonu w obrębie siedliska 3260. Był on niezwykle istotny w kontekście przygotowywania założeń do reintrodukcji tego gatunku w ramach projektu LIFEDrawaPL.
Wyjazd poprzedziły konsultacje ze specjalistami zajmującymi się hydrobotaniką i hydrobiologią, posiadającymi informacje o miejscach i warunkach występowania rdestniczki gęstej w południowych Niemczech oraz północnej Austrii.
Wyjazd studyjny przeprowadzili pracownicy Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Szczecinie oraz członkowie zespołu projektu LIFEDrawaPL: Sylwia Jurzyk-Nordlöw, Krzysztof Adamczak, Piotr Waloch, Wojciech Puchalski.
W lustracji obszarów w charakterze przewodników oraz ekspertów uczestniczyli także miejscowi specjaliści (Bawaria – Christian Jorda, Vorarlberg – Dietmar Jäger, Górna Austria – Michael Hohla).
W pierwszym dniu wyjazdu studyjnego lustrowano stanowiska w Bawarii (Niemcy). Szczegółowe badania przeprowadzono w dolinie wapiennego strumienia Lauterbach (dopływ rzeki Loisach) będącego podtypem siedliska rzek włosienicznikowych 3260 w okolicy miejscowości Oberau. Następnie udano się do północnej Austrii, gdzie w kraju związkowym Vorarlberg zlustrowano 6 aktualnych stanowisk występowania tego gatunku. Z perspektywy naszego projektu najbardziej interesujące były ekosystemy fluwialne zaliczane lub nawiązujące do typu siedliska przyrodniczego 3260 (ciek Mühlebach w miejscowości Hard, podgórski potok Nafla w miejscowości Rankweil oraz przepływowy staw w dolinie cieku Schwarzbach w miejscowości Thüringen).
W składzie gatunkowym wodnych zbiorowisk z rdestniczką występowały liczne charakterystyczne i wskaźnikowe dla siedliska 3260 gatunki, m.in.: rzęśle (Callitriche sp.), włosienicznik skąpopręcikowy (Ranunculus trichophyllus), mech zdrojek (Fontinalis sp.), potocznik wąskolistny (Berula erecta), przetacznik bobowniczek (Veronica beccabunga), przetacznik bobownik (Veronica anagallis-aquatica), rukiew wodna (Nasturcium officinale).
Interesujące były także powstałe w sposób sztuczny podgórskie jeziora ramienicowe z rdestniczką. Jedno ze stanowisk nawiązywało charakterem do stanowisk znanych z północnych Niemiec. Był to niewielki rów melioracyjny zasilany wodami gruntowymi zasobnymi w związki żelaza, w obrębie wielkiego polderu torfowiskowego w dolinie Renu (Lauteracher Ried). Z powodu zbyt wysokich stanów wody nie potwierdzono występowania rdestniczki w obrębie kilku podgórskich i uregulowanych cieków. Ostatnie lustrowane stanowiska znajdowały się w kraju związkowym Górna Austria, w dolinie rzeki Inn. Wszystkie miały antropogeniczny charakter (sztuczne rowy, stawy rybne), niemniej warunkami ekologicznymi oraz składem gatunkowym zbiorowisk nawiązywały do siedliska rzek włosienicznikowych (3260). Nie potwierdzono ponadto występowania rdestniczki gęstej w miejscowości Ried im Innkreis.
Badania terenowe pozwoliły na dokładne poznanie warunków siedliskowych w jakich żyje rdestniczka gęsta. Oprócz warunków siedliskowych wykonano także badania biologii i ekologii gatunku w jego naturalnych i antropogenicznych siedliskach w granicach naturalnego zasięgu. W projekcie LIFEDrawaPL rdestniczka gęsta będzie gatunkiem reintrodukowanym do zachodniopomorskich cieków, głównie o charakterze podgórskim.
Raport z wyjazdu studyjnego do Niemiec i Austrii 12-17 czerwca 2016 r.
Zapraszamy do obejrzenia filmu oraz fotogalerii:
