W toku prac terenowych związanych z reintrodukacją rdestniczki gęstej (Groenlandia densa) prowadzonych w latach 2018-2019 Zespół projektu LIFEDrawaPL zwrócił uwagę na obecność inwazyjnego gatunku, jakim jest kroplik żółty (Mimulus guttatus) wstępujący w górnych odcinkach cieków lub bezpośrednio w strefie źródliskowej.
Dwa takie obiekty w obszarze projektu – źródliska rzeki Błotnicy i rzeki Zielenicy zostały w ten sposób wykluczone z zabiegów reintrodukcyjnych gdyż kroplik żółty zarósł tam prawie całkowicie miejsca wypływu wód podziemnych, płytkie koryto cieku i strefę brzegową. Gatunek ten przekształcił naturalną roślinność szuwarową i ziołoroślową funkcjonującą jako bufor oraz stopniowo wypierał gatunki związane ze strefą źródliskową w tym Berula ercecta, Veronica becabunga, V.anagallis-aquatica czy Nasturtium officinale czyli taksony charakterystyczne dla ubogiej czy też inicjalnej postaci siedliska rzek włosienicznikowych, jakie wykształcają się w górnych odcinkach rzek i strumieni, blisko ich źródeł. Gatunek inwazyjny jakim jest kroplik żółty doprowadził w ten sposób nie tylko do pogorszenia stanu siedliska, ale jego degradacji eliminując gatunki charakterystyczne identyfikujące to siedlisko (wg metodyki GIOŚ – ocena stanu siedliska U2).
Zmiana warunków siedliskowych w strefie źródliskowej, poniżej której znajdują się stanowiska wsiedleń rdestniczki gęstej, stwarza zagrożenie na przyszłość ponieważ ciek wodny jest korytarzem migracji diaspor gatunku inwazyjnego. Poza tym, ujmując ciek wodny od źródła do ujścia jako jeden ekosystem, już na samym jego początku nastąpiła drastyczna zmiana warunków siedliskowych, w tym przebudowa składu gatunkowego roślinności wpływająca na chemizm wód, zwiększenie ewapotranspiracji gdyż kroplik żółty szybko się rozrasta, jest rośliną wilgociolubną i wyparowuje (transpiruje) bardzo duże ilości wody, zmieniając stosunki wodne już w samym źródlisku. Jedyną i skuteczną metodą czynnej ochrony siedliska opanowanego przez gatunek inwazyjny jest jego mechaniczna eliminacja z zachowaniem dokładności w usuwaniu organów przetrwalnikowych sprzyjających rozmnażaniu wegetatywnemu (podziemnych rozłogów, fragmentów łatwo korzeniących się pędów) , a tym samym ograniczenie jego ekspansji.
W roku 2019 kroplik żółty, masowo rozprzestrzenił się na terenie doliny rzeki Biegały zagrażając bezpośrednio rdestniczce gęstej (Groenlandia densa), zarastając stanowiska jej reintrodukcji w korycie płytkiego piaszczysto-żwirowego dna cieku. Pędy kroplika żółtego, transpirując ogromne ilości wody z podłoża, obniżyły jej poziom w cieku począwszy od źródliska w górnej części doliny.
W związku z tym, w roku 2019 w ramach projektu LIFEDrawaPL zainicjowano działania zmierzające do eliminacji gatunku, przeprowadzając inwentaryzację miejsc występowania kroplika. Wyniki inwentaryzacji dostępne są w zakładce Do pobrania.
W roku 2020 r., kiedy rozpoczęto walkę z gatunkiem obcym, stwierdzono bardzo szybkie rozprzestrzenianie się i zagęszczenie pokrycia kroplikiem poszczególnych powierzchni zinwentaryzowanych w roku 2019 nawet o 100%.
Dla zabezpieczenia stanowisk rdestniczki gęstej, która w tym obszarze znalazła wyjątkowo dogodne warunki Zespół, podczas 5 kolejnych wyjazdów terenowych wykonywał zabiegi usuwania gatunku inwazyjnego, przy udziale pracowników RDOŚ. W organizacji prac Zespół wsparli przedstawiciele Nadleśnictwa Polanów.
Zespół projektu, przy dużym wsparciu pracowników RDOŚ w Szczecinie oraz samej Dyrekcji, przeprowadził akcję usuwania kroplika żółtego w dniach 09.07; 15.07; 23.07. 30.07. i 03.08.2020.
Początkowo kroplika wykaszano a następnie wyrywano ręcznie, starając się odsłonić żwirowo-kamieniste podłoże i umożliwić przesiąkanie wody ze źródliska. Biomasę wynoszono z terenu w workach i pakowano na przyczepę. Średnio po każdym dniu pracy grupy 6-8 osób, wywożono do utylizacji od 4-6 ton biomasy.
Stanowiska rdestniczki gęstej w dolinie Biegały, gdzie prowadzono usuwanie gatunku inwazyjnego, zostały oznakowane przed przypadkowym zniszczeniem.
Od 12.08.2020 roku dalsze prace eliminacyjne są już prowadzone przez podmiot zewnętrzny.
Podczas wizji terenu pod koniec września 2020r. nie odnaleiono już okazów kwitnących kroplika żółtego. Stwierdzono wyraźne zwiększenie zasilania cieków wodami podziemnymi, które wcześniej przechwytywała biomasa pędów kroplika żółtego. Na powierzchniach gdzie wykonano zabieg nadal pojawiały się pojedyncze okazy, luźno płożące po runi porastającej kopuły torfowe. Na kamienistych źródliskach czy miejscach gdzie woda wypływa z podziemnych wysięków, z pozostawionych fragmentów pędów, zakorzeniały się i stopniowo odnawiały rozety młodych liści. W miejscach dobrze oświetlonych, z płytką wodą widać było jeszcze pojedyncze kiełkujące okazy kroplika. Dynamika odnawiania się populacji inwazyjnego gatunku została wyraźnie przyhamowana i zaobserwowano pozytywne efekty wykonanych prac, które będą kontynuowane do końca października 2020 roku.
