W dniach 7 – 8 kwietnia 2022 r. w Pałacu Mierzęcin koło Dobiegniewa odbyła się konferencja zamykająca projekt LIFE13 NAT/PL/000009, LIFEDrawaPL. W konferencji uczestniczyło ponad 100 osób reprezentujących szereg instytucji publicznych, w tym Regionalne Dyrekcje Ochrony Środowiska, Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Parki Narodowe i Krajobrazowe, Uczelnie Wyższe, samorządy, organizacje pozarządowe, a także prywatny business. Konferencję podzielono na dwa etapy: część referatową oraz terenową. Pierwszy dzień w całości poświęcono sesji referatowej. Spotkanie otworzyła dyrektor RDOŚ w Szczecinie Aleksandra Stodulna, która powitała wszystkich gości oraz krótko podsumowała projekt. Następnie głos zabrał dyrektor Drawieńskiego Parku Narodowego dr inż. Paweł Bilski dziękując za owocną współpracę prowadzona w ramach projektu. Kolejnym punktem programu było wręczenie pamiątkowych tablic wyróżniającym się członkom grupy sterującej projektu LIFEDrawaPL tj. dr inż. Paweł Bilski, prof. dr hab. Robert Czerniawski, dr hab. Piotr Dębowski prof. IRŚ, Jarosław Gancarczyk i Józef Jeleński. Po zakończeniu części powitalnej, nastąpiła część merytoryczna konferencji którą rozpoczął Ireneusz Mirowski, przedstawiciel NFOŚiGW, który omówił problematykę LIFE+ na tle projektów związanych z ekosystemem rzecznym. Następnie na temat uwarunkowań siedliskowych rzeki Drawy mówił prof. dr hab. Robert Czerniawski. Kolejny wykład prowadzony przez dr hab. Józef Szpikowskiego, prof. UAM, dotyczył roli geoekosystemu zlewni rzecznej w zrównoważonym funkcjonowaniu środowiska przyrodniczego. Jakie działania przeprowadzono natomiast w projekcie LIFEDrawaPL w kontekście przywrócenia łączności ekologicznej rzeki Drawa zreferował Artur Furdyna. Po przerwie p. Józef Jeleński przybliżył uczestnikom konferencji działania renaturyzacyjne, jako narzędzie przywracania funkcji ekologicznych koryt rzek. Dr hab. Mariola Wróbel prof. ZUT w swoim wystąpieniu przedstawiła, w jaki sposób zrealizowano jedno z zadań projektu tj. odtworzenie warunków występowania i wsiedlenie rdestniczki gęstej, gatunku wymarłego na terenie Polski. Natomiast dr hab. Piotr Dębowski prof. IRŚ scharakteryzował problematykę występowania w Drawie ryb wędrownych. Panel poobiedni obejmował dwie prezentację. Najpierw Artur Furdyna w kolejnym swoim referacie przedstawił nowoczesne metody korzystania ze zlewni wód powierzchniowych niwelujące konflikt interesów między użytkownikami tej samej zlewni. Następnie przedstawiciel PGW WP Zarządu Zlewni w Gryficach, p. Wojciech Dzietczyk zaprezentował realizowany projekt LIFE11 NAT/PL/424 „Budowa niebieskiego korytarza ekologicznego wzdłuż doliny rzeki Regi i jej dopływów”, jako komplementarny do projektu LIFEDrawaPL. Na zakończenie sesji referatowej uczestnicy konferencji mieli okazję zapoznać się z wszystkimi zrealizowanymi zadaniami w projekcie, za pośrednictwem filmu promującego kończący się już projekt LIFEDrawaPL. Dodatkowo uczestnikom zaprezentowany został film wykonany w ramach projektu LIFE16 NAT/PL/00066 „Ochrona siedlisk ptaków wodno-błotnych w Dolinie Górnej Wisły”, LIFE.VISTULA.PL, realizowanego przez RDOŚ w Katowicach, ukazujący relacje i zależności pomiędzy przyrodą, człowiekiem, a jego działalnością w Dolinie Górnej Wisły.
Drugi dzień konferencji obejmował wyjazd terenowy mający na celu prezentacje wybranych obiektów zrealizowanych w ramach projektu. Jako pierwsze zostały zaprezentowane działania prowadzone w sąsiedztwie oraz na cieku Sucha, gdzie wykonano tzw. zaporę przeciwerozyjną dla ochrony włosieniczników, rampę denną w korycie rzeki Sucha oraz wprowadzono pryzmy żwirowe tworzące układ bystrze – ploso w korycie rzeki Drawy.
Kolejnym miejscem na trasie wizji terenowej była przepławka przy Elektrowni Wodnej Kamienna, gdzie uczestnicy konferencji zostali przywitani przez przedstawicieli właściciela Elektrowni – ENEA Nowa Energia Sp. Z o.o. W ramach krótkiego wstępu, przedstawiciele Zespołu LIFEDrawaPL oraz Enea Nowa Energia Sp. Z o.o. podkreślili znaczenie i konieczność współpracy podmiotów, w realizacji zadań dot. udrożnień obiektów hydrotechnicznych w związku nowymi z obowiązkami nakładanymi na Elektrownie Wodne, wynikającymi z nowego Prawa wodnego.
Podczas wizyty na obiekcie EW Kamienna na rzece Drawie, obok największej, wybudowanej w ramach projektu LIFEDrawaPL przepławki dla ryb uczestnicy konferencji mogli się zapoznać z szeregiem ciekawych rozwiązań technologicznych zaimplementowanym w ramach projektu LIFEDrawaPL, w tym m.in. z tzw. barierą naprowadzająca dla ryb, której celem jest nakierowywanie na przepławkę ryb spływających, a tym samym ich zabiedzenie przed przedostawaniem się na turbiny elektrowni.
Następnie grupa przejechał nad rzekę Korytnice w okolice m. Bogdanka, gdzie zaprezentowane zostały wykonane bystrza. Przy tej okazji uczestnikom zaprezentowano zasady i cele funkcjonowania układów bystrze – ploso oraz przedstawiono podstawowe wytyczne dotyczące prawidłowego wykonania dobrze funkcjonujących układów.
Kolejnymi punktami, dnia terenowego były przepławki za rzece Korytnicy wybudowane w m. Sówka i Jaźwiny. Pierwsza z nich to typowa techniczna przepławka szczelinowa połączona z sekwencją sztucznych tarlisk dla ryb litofilnych, drugą natomiast stanowi rodzaj kanału obiegowego. Podczas wizyty na Sówce, dr hab. Piotr Dębowski wyjaśnił zainteresowanym, na czym polegało badanie skuteczności działania przepławki z wykorzystaniem technologii RFID.
Wizyta na Korytnicy zakończyła, część trenową konferencji, po której uczestniczy udali się na wspólny obiad, podczas którego wszyscy mieli okazję wymienić się informacjami oraz spostrzeżeniami.
Konferencja był niepowtarzalną okazją do kompleksowego przedstawienia zadań wykonanych w ramach projektu oraz do zaprezentowania dotychczasowych efektów tych zadań, na podstawie badań prowadzonych w latach 2020-2021. Na faktyczny i długofalowy efekt ekologiczny projektu pozostaje jednak cierpliwe czekać obserwując adaptowanie się przyrody do nowo zafundowanych jej warunków funkcjonowania.
Wszystkim serdecznie dziękujemy za zainteresowanie wynikami projektu LIFEDrawaPL oraz za udział w konferencji. Mamy nadziej, że nasze działania będą inspiracją do realizacji kolejnych równie ciekawych i ambitnych przedsięwzięć.
Prezentacje – do pobrania:
„Program LIFE na rzecz ekosystemów rzecznych” – Ireneusz Mirowski – Wydział LIFE, NFOŚiGW;
“Ryby wędrowne w Drawie – stan obecny i perspektywy” – dr hab. Piotr Dębowski prof. IRŚ;
Galeria:
