Przejdź do treści

Usuwanie barier dla migracji ichtiofauny (Sucha)

C.4.3  Kształtowanie profilu poprzecznego koryta cieku

Kolejny milowy krok w realizacji projektu LIFE13 NAT/PL/000009 LIFEDrawaPL „Active protection of water-crowfoots habitats and restoration of wildlife corridor in the River Drawa basin in Poland /Czynna ochrona siedlisk włosieniczników i udrożnienie korytarza ekologicznego zlewni rzeki Drawy w Polsce”.

W dniu 26 października 2018 r. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Szczecinie dokonała ostatecznego odbioru prac zrealizowanych, w ramach zadania C.4.3 „Kształtowanie profilu poprzecznego koryta cieku”, pn.: „Wykonanie układu bystrze-ploso w korycie rzeki Drawa i rampy dennej w korycie rzeki Suchej”

Całkowita wartość zrealizowanego zadania: 215.250,00 zł.

Pale zasłoniły powód tej części działania, jednak łatwo zauważyć, jaka jest różnica wysokości miedzy wylotem przepustu pod drogą, a dnem rzeki Sucha. Uskok spowodowany nagłymi spływami wód opadowych z nowej drogi wyerodował około metrowy wybój w dnie cieku, przy okazji podmywając skarpę i zasypując jedno z lepiej ocenianych płatów włosieniczników.

Na działanie składały się:

  • przywrócenie łączności ekologicznej koryta rzeki Sucha przez budowę rampy dennej z narzutu kamiennego;
  • uzupełnienie bystrza poniżej ujścia Suchej w korycie Drawy przez wprowadzenie mieszanki żwirowo kamiennej, inicjującej sekwencję bystrze ploso na tym odcinku Drawy.
Po uzupełnieniu żwiru rzeka odzyskała charakter, jaki miała większość pomorskich rzek spływających z pozostawionych przez lodowiec układów morenowych.

Drawa, jak wiele innych pomorskich rzek, spływa z morenowych wzniesień, przepływając przez jeziora, gdzie wytraca impet, oraz przebijając się przez morenę, gdzie często osiąga spadki zbliżone do rzek podgórskich. W wielu takich miejscach przez tysiące lat utworzyły się odcinki żwirodenne, gdzie energia wody tworzyła charakterystyczne układy bystrzy i plos. Na takich odcinkach ludzie lokalizowali młyny, ale też zaopatrywali się przez wieki w budulec swych domów. Z uwagi na wykorzystanie rzeki dla transportu drewna, usuwano z koryta większe głazy oraz likwidowano wypłycenia na koronach bystrzy, na których zatrzymywały się spławiane kłody. W przypadku rzek górskich w czasie jednego wezbrania woda potrafi odtworzyć układ, jednak na rzekach Pomorza takich wezbrań nie ma. W związku z tym zachodzi potrzeba uzupełnienia zróżnicowania morfologii koryta, dla przywrócenia dobrego stanu ekologicznego rzeki. Bez takich interwencji następuje stopniowa kolmatacja osadów i zanik siedlisk właściwych dla rzek włosienicznikowych, jakimi rzeki pomorskie w większości były. Na Drawie ostatnie dwie dekady, w związku z niskim poziomem opadów w zlewni oraz stabilizacją przepływów za sprawą dwóch elektrowni wodnych w dolnym i środkowym biegu zaobserwowano zanikanie stanowisk włosieniczników, a wraz z nimi coraz gorszą kondycję wielu gatunków fauny wodnej właściwej dla rzeki włosienicznikowej. Z tego powodu znaczna część działań zaplanowanych w projekcie polega na uzupełnieniu substratu żwirowo kamiennego. Jedna z pierwszych pryzm została przywrócona poniżej ujścia rzeki Sucha, jako działanie wspomagające poprawę stanu płata włosieniczników. Odtworzone bystrza to ważne miejsce dla rodzimej ichtiofauny, łącznie z łososiem atlantyckim.

Rampa denna przywróciła łączność ekologiczną rzeki Sucha z Drawą. Dzięki temu rybi drobiazg będzie mógł skryć się w razie zagrożenia w mniejszym cieku.
Miesiąc po uzupełnieniu żwiru na bystrzu pojawiły się ślady wizyty ryb jesiennego tarła.

Miejsce rozrodu wielu gatunków ryb i minogów to jedna z wielu funkcji, jakie w rzece żwirodennej pełnią bystrza. Układy żwirowych wypłyceń to stabilizatory energii wód, siedliska wielu gatunków uczestniczących w procesie oczyszczania wód z niesionej materii, od bakterii po zwierzęta. To także niezwykle ważne obszary bezpiecznego rozwoju młodocianych stadiów ryb i minogów, obok larw wielu gatunków owadów. Po dziś dzień nauka nie jest w stanie stwierdzić, że rozpoznano wszystkie funkcje tych układów, jednak z całą pewnością można stwierdzić, że znaczenie zróżnicowania morfologii koryt rzek jest jednym z kluczowych elementów ich dobrego stanu ekologicznego.

Newralgiczna część rampy dennej. W tym miejscu rzeka nie miała drożności dla migracji z powodu uskoku dna. Rampa zniwelowała różnicę poziomów dna.

Projekt „Active protection of water-crowfoots habitats and restoration of wildlife corridor in the River Drawa basin in Poland / Czynna ochrona siedlisk włosieniczników i udrożnienie korytarza ekologicznego zlewni rzeki Drawy w Polsce”.

Projekt LIFE13 NAT/PL/000009 pn. „Czynna ochrona siedlisk włosieniczników i udrożnienie korytarza ekologicznego zlewni rzeki Drawy w Polsce”, LIFEDrawaPL jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach programu LIFE + oraz przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Beneficjent projektu

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Szczecinie
ul. Teofila Firlika 20, 71-637 Szczecin
tel.: 91 43-05-200, fax: 91 43-05-201
sekretariat.szczecin@rdos.gov.pl
Biuro Projektu pok. 205 (II piętro)
tel. 91 43 05 222 lub 91 43 05 214
life.drawa.szczecin@rdos.gov.pl

Facebook

Get the Facebook Likebox Slider Pro for WordPress