W 2016 roku nasz Zespół pozyskał ok. 1000 okazów rdestniczki gęstej z terenu Niemiec i Austrii (Osterholz-Scharmbeck, Oberau, Bregenz, Feldkirch, Mining). W okresie od jesieni 2016 do wiosny 2018 roślina była mnożona przez zespół specjalistów z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pierwsze wsiedlenia rdestniczki gęstej w terenie – ze względu na jej szybki rozrost przeprowadzono w roku 2017 (przełom lipca i sierpnia oraz koniec października), natomiast zasadnicze wsiedlenie miało miejsce w czerwcu oraz lipcu 2018 r.
Od 2107 roku stanowiska są regularnie monitorowane – założono karty monitoringowe dla 13 stanowisk. Monitorowanie stanu populacji rdestniczki gęstej obejmuje także ocenę stanu siedliska.
Obserwowane stanowiska położone są w obszarach Natura 2000 PLH 320022 „Dolina Radwi, Chocieli i Chotli” i PLH 320003 „Dolina Grabowej”, na terenie Nadleśnictw: Manowo, Polanów i Bobolice. Uzyskane dotychczas wyniki pozwoliły ocenić potencjał poszczególnych stanowisk pod względem przewidywanego rozwoju rośliny oraz wskazały kluczowe zagrożenia dla jej utrzymania się w przyszłości.
Dane – stan na koniec roku 2019 – sumarycznie zestawione w poniższej Tabeli wskazują różnice w stosunku do stanu z 2018. Na niektórych stanowiskach populacja rdestniczki gęstej zanikła, co było spowodowane przede wszystkim drastyczną zmianą stosunków wodnych, osłabieniem zasilania wodami podziemnymi (długotrwała susza i zmniejszone opady w 2019 roku), obniżeniem poziomu wody w rzekach i strumieniach a w rezultacie rozprzestrzenieniem się roślinności konkurencyjnej zarastającej przesuszone i zamulone koryta cieków (Park Leśników koło miejscowości Osetno). Kolejnym czynnikiem, który istotnie zagrażał wsiedlonym okazom rdestniczki gęstej było żerowanie zwierzyny, ułatwione w 2019 roku obniżonym poziomem wód w ciekach. W wielu przypadkach zwierzyna całkowicie lub częściowo wyjadała dobrze już rozrośnięte pędy rdestniczki gęstej a żerowanie trwało właściwie przez cały rok, mimo dostępności innego pokarmu. Przypadki żerowania zwierzyny w korytach cieków, głównie z powodu trzymującej się suszy obserwowano na stanowiskach: Chociel w rejonie Bobolic1, Węglanowy Ciek, Błotnica w rejonie Wielina i Zgniła Struga 6. Natomiast na kilku innych stanowiskach odnotowano wzrost powierzchni zasiedlanej przez rdestniczkę gęstą oraz jej samoistną fragmentację i zasiedlanie nowych miejsc (Droga na Rosnowo – Zegrze Pomorskie, Chociel w rejonie Bobolic 2, Źródliskowa dolina rzeki Biegały, dopływ Białki (Zielenica), Kurowo 1). Dlatego w 2020 roku przewiduje się lustrację odcinków cieków poniżej stanowisk wsiedleń (do 500 m), celem sprawdzenia czy fragmentujące pędy nie przemieściły się w dół cieków i nie zasiedliły nowych lokalizacji. W 2020 roku przewiduje się także dalsze monitorowanie efektów wsiedlenia Groenlandia densa, ze szczególnym uwzględnieniem naturalnej regeneracji i odbudowy pędów oraz ograniczanie, w miarę możliwości, dostępu zwierzyny do stanowisk wsiedleń np. przez narzut posuszu na brzegach cieków, aby zmniejszyć ubytki w płatach reintrodukowanego gatunku.
Numer stanowisko | Nazwa stanowiska | 2018 | 2019 | Aktualna powierzchnia płatów z Groenlandia densa 30.09.2019 |
---|---|---|---|---|
1 | Stanowisko na cieku w rejonie rezerwatu Wieleń (4) | U1 | U1 | 0,5 m2 |
2 | Błotnica w rejonie Wielina | U1 | U2 | 0 m2 / zanik populacji |
3 | Droga na Rosnowo – Zegrze Pomorskie | U1 | FV | 9 m2 / samoistne rozprzestrzenianie |
4 | Chociel w rejonie Bobolic 1 | U1 | U2 | 0 m2 / zanik populacji |
5 | Chociel w rejonie Bobolic 2 | U1 | FV | 0,5 m2 / samoistne rozprzestrzenianie |
6 | Stanowisko na cieku w rejonie rezerwatu Wieleń (2) | U1 | U1 | 0,5 m2/ bez zmian |
7 | Źródliskowa dolina cieku rzeki Biegała, dopływ Białki (Zielenica) | FV | FV | 6 m2 / samoistne rozprzestrzenianie |
8 | Kurowo 1 | U1 | FV | 1 m2 / samoistne rozprzestrzenianie |
9 | Kurowo 2 | U1 | U1 | 0,2 m2 / bez zmian |
10 | Węglanowy Ciek | U1 | U1 | 0,5 m2 / bez zmian |
11 | Park Leśników koło miejscowości Osetno | U1 | U2 | 0 m2 / zanik populacji |
12 | Zgniła Struga 6 | FV | U1 | 0,5 m2 / zmniejszenie zasiedlanej powierzchni |
13 | Drężnianka w rejonie Lubowa | U1 | U1 | 0,3 m2 / bez zmian |
Łączna powierzchnia płatów rdestniczki na monitorowanych stanowiskach ok. 19 m2
Zdjęcia stan rdestniczki gęstej Groenlandia densa na poszczególnych stanowiskach.